Preview of a Review

Δύσκολοι καιροί για να είναι κάποιος συντάκτης στην βιομηχανία…

Όλοι όσοι θέλουν να λένε πως ασχολούνται συστηματικά με τα βιντεοπαιχνίδια και ξέρουν δυο πράγματα παραπάνω από έναν απλό χομπυστα, έχουν πληροφορηθεί το συμβάν της απόλυσης ενός συντάκτη της ιστοσελίδας www.Gamespot.com μετά την δημοσίευση ενός videoreview του παιχνιδιού της Eidos Kane & Lynch: Dead Men. Ενώ λοιπόν το Gamespot επιμένει πως το γεγονός ότι, ενώ το review έδωσε τον καθόλου τιμητικό βαθμό 6.0 στο παιχνίδι, παράλληλα με το γεγονός ότι η Eidos είχε προγραμματίσει μια μεγάλη διαφημιστική εκστρατεία μέσω της ιστοσελίδας για το παιχνίδι, δεν έχει καμία σχέση με την απόλυση του συντάκτη, κανένας δεν φαίνεται να τους πιστεύει. Πώς θα μπορούσε άλλωστε να τους πιστέψει κανείς, όταν λίγο μετά την δημοσίευση του βίντεο, το Gamespot απέσυρε το review, τροποποίησε το κείμενο και έκανε γνωστή μέσω μιας ανακοίνωσης την απόλυση του συντάκτη. Το Gamespot, μετά από τέσσερις ολόκληρες ημέρες, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία υποστηρίζει πως όλα αυτά είναι καθαρές συμπτώσεις και πως καμία εταιρία δεν παρεμβαίνει στο έργο των συντακτών. Τέσσερις ολόκληρες μέρες, την στιγμή που τέτοιες ανακοινώσεις στον κόσμο μας βγάνουν συνήθως με καθυστέρηση λίγων ωρών.

Μάλιστα.

Ο προβληματισμός μου δεν έχει να κάνει άμεσα με αυτό το γεγονός (το οποίο είναι εξέχουσας σημασίας για την βιομηχανία και έχει να κάνει εν πολλοίς με το τι είδους ενημέρωση τελικά έχουμε από τα ΜΜΕ γενικότερα) όσο με το πώς είναι δυνατόν στην εποχή των βιντεοπαιχνιδιών με χρόνο καθαρού gameplay κυμαινόμενο από 10 – 100+ ώρες, ένας συντάκτης να μπορεί να βγάζει καθαρά και γόνιμα συμπεράσματα για ένα παιχνίδι παίζοντας το για μόλις μερικές μέρες. Κι ενώ αυτές οι μέρες μπορεί να φαίνονται αρκετές για κάποιους, θα πρέπει να συνυπολογίσουμε το γεγονός ότι κανένας αληθινός συντάκτης κάποιου περιοδικού ή site το οποίο αφορά τα videogames δεν αναλαμβάνει το review ενός μόνο τίτλου. Έτσι καταλαβαίνουμε ότι ενώ μερικές ημέρες μπορεί να φτάνουν για να κάνει κανείς review το Devil May Cry ή το Gran Turismo, είναι πρακτικά αδύνατον να μπορεί να βγάλει ασφαλή και σωστά συμπεράσματα για τίτλους μεγάλης διάρκειας και επιλογών όπως π.χ. το πιο πρόσφατο Mass Effect, ή πιο παλιά το Knights of the Old Republic και ακόμα πιο παλιά το (πραγματικά επικό και τεράστιο σε επιλογές και σενάριο) Baldur’s Gate 2. Φυσικά είναι περίπου αυτονόητο ότι σε καμία περίπτωση δεν μπορείς να έχεις σαφή άποψη για παιχνίδια Massive Multiplayer Online όπως τα World of WarCraft, Eve Online και EverQuest 2 εάν δεν ασχοληθείς τουλάχιστον δυο με τέσσερις μήνες μαζί τους.

Ας πάρουμε συγκεκριμένα παραδείγματα: πολύς λόγος έχει γίνει για το αν τελικά το Bioshock είναι το αριστούργημα που πολλοί είπαν ότι είναι μέσω διθυραμβικών reviews και παρουσιάσεων στο ιντερνετ και στα περιοδικά ειδικού τύπου. Κανείς δεν αμφισβητεί πως το παιχνίδι είναι πραγματικά ποιοτικό, πως είναι έξοχο σε κάποια σημεία και πως η εμπειρία που δίνει στον παίκτη είναι αρκούντως εντυπωσιακή και άξια επένδυσης των χρημάτων που κοστίζει ο τίτλος. Κάποιοι όμως κατάφεραν να δουν παραπέρα και να εντοπίσουν λάθη και αδυναμίες στον τίτλο, αδυναμίες οι οποίες ήταν αδύνατο να φανούν μέσω ενός playthrough. Το κακό όμως είναι πως όταν περιοδικά σαν το EDGE εξέφρασαν αυτές τις αδυναμίες και βαθμολόγησαν τον τίτλο με το «λίγο», για τα δεδομένα του hype και της αρχικής εντύπωσης, 7, πλήθος θαυμαστών και παικτών ξεσηκώθηκε και τους κατηγόρησε για ελιτισμό, υπεροψία και ένα σορό άλλα κοσμητικά επίθετα. Αμέσως μετά βγήκε περισσότερος κόσμος για να υποστηρίξει αυτές τις κριτικές, και έτσι δημιουργήθηκε ένας μικρός φαύλος κύκλος γύρω από το εάν το παιχνίδι είναι τελικά αριστούργημα, τερατούργημα, μια απλή μικρή εξέλιξη του System Shock 2 (παλιού παιχνιδιού στο οποίο βασίζονται πολλές από τις ιδέες στην ιστορία και το gameplay του τίτλου) ή ένα απλά νορμάλ FPS με καλή ατμόσφαιρα. Ένας κύκλος ο οποίος θα είχε αποφευχθεί εάν τα reviews ήταν πιο προσεγμένα και ανέλυαν πιο εξονυχιστικά τον τίτλο.

Άλλο ένα παράδειγμα είναι τα RPGs. Πώς είναι δυνατόν να μπορεί κάποιος να βαθμολογήσει αντικειμενικά ένα παιχνίδι το οποίο απαιτεί τουλάχιστον 50 ώρες καθαρού παιχνιδιού για να το τερματίσει κάποιος την πρώτη φορά, χωρίς να δει όλες τις εναλλακτικές επιλογές, τα plot twists και όλες τις διαθέσιμες επιλογές για τον χαρακτήρα, την εξέλιξη και τον τερματισμό του παιχνιδιού; Όταν τα σημερινά παιχνίδια ευαγγελίζονται την ύπαρξη πολλών τερματισμών ανάλογα με τις επιλογές που έχει κάνει ο παίκτης, το εύρος αυτών των επιλογών και τις «απεριόριστες» δυνατότητες που έχει ο παίκτης, πώς είναι δυνατόν ένα μονόστηλο ή ακόμα και δισέλιδο review να μπορεί να καλύπτει όλες τις πιθανές αδυναμίες και δυνατότητες του τίτλου, εκφράζοντας έτσι μια πλήρη και εμπεριστατωμένη άποψη και καταλήγοντας σε μια σαφή βαθμολογία με έναν ακόμα πιο σαφή βαθμό; Και πώς είναι δυνατόν κάποιος να δίνει σαφή εικόνα ενός τίτλου την στιγμή που στην σημερινή εποχή χρειάζονται τουλάχιστον 12 μήνες έρευνας και ανάπτυξης ενός σχετικά καλού βιντεοπαιχνιδιού από μια καλά οργανωμένη ομάδα developing ή οποία μπορεί να αριθμεί στις τάξεις της πάνω από 50-100 προγραμματιστές, σεναριογράφους, τεχνικούς κτλ; Το μόνο στο οποίο μπορεί να καταλήξει ο συντάκτης είναι μια αναφορά στα πολύ τρανταχτά σημεία του τίτλου, σε μερικά πολύ βασικά λάθη στο gameplay ή τον χειρισμό του και να πει εάν προτείνει και κατά πόσο τον τίτλο.

Έτσι λοιπόν τα reviews καταλήγουν να είναι μια μίνι περιγραφή του τίτλου, δίνοντας στον αναγνώστη να καταλάβει τους βασικούς μηχανισμούς του παιχνιδιού, περιγράφοντας (πολλές φορές τελείως επιδερμικά στις περιπτώσεις που τα reviews δημοσιεύονται σε έγγραφο τύπο) τα υπέρ και τα κατά του και καταλήγοντας σε έναν βαθμό ο οποίος στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι και ο καθοριστικός παράγοντας ο οποίος καθορίζει την αξία του παιχνιδιού. Ακόμα χειρότερα, πολλές φορές ο βαθμός δεν δικαιολογείται από το κείμενο, ενώ η σαφήνεια του είναι τουλάχιστον συζητήσιμη στις περιπτώσεις που η βαθμολογία αφήνει πολλά περιθώρια για λάθος, όπως στις βαθμολογίες με άριστα το 100 και όχι το 10. Αλήθεια, ποια είναι η διαφορά ενός βαθμού 96% από έναν βαθμό της τάξης του 95%;

Τον τελευταίο καιρό λοιπόν έχω αρχίσει να τείνω προς την άποψη πως θα πρέπει να καταργηθεί η βαθμολογία στα reviews. Αυτό το οποίο θα πρέπει να μετράει είναι η γνώμη του συντάκτη όπως αυτός την εκφράζει μέσω του ίδιου του του κειμένου και όχι όπως την περιγράφει με ένα ξερό νούμερο. Είναι πολύ μεγάλη η παγίδα του να ψάχνει ο αναγνώστης κατευθείαν την βαθμολογία που παίρνει ένα παιχνίδι και να προσπερνάει το κείμενο, αποφασίζοντας ουσιαστικά για το αν θα ασχοληθεί με ένα παιχνίδι βάση ενός αριθμού και όχι βάση μιας εμπεριστατωμένης γραπτής εντύπωσης. Έτσι καλύτερα θα είναι το review να αποτελεί μια πιο σαφή περιγραφή του τίτλου από ότι ένα preview, να δίνει στον παίκτη να καταλάβει με το τι είδους εμπειρία μπορεί να περιμένει από αυτό και να καθιστά σαφές εάν αξίζει πραγματικά ο παίκτης να επενδύσει τα λεφτά του στο παιχνίδι ή όχι. Αργότερα και μετά από κάποιο καιρό ενασχόλησης είναι καλύτερο το να κάνει ένα «ειδικό αφιέρωμα» στον τίτλο, έχοντας έτσι την δυνατότητα και τον χώρο να περιγράψει ο συντάκτης περιεκτικότερα και πιο ουσιαστικά τα υπέρ και τα κατά του τίτλου και να δώσει μια σαφή εικόνα του τι παιχνίδι τελικά έχει στα χέρια του και αν θα πρέπει τελικά να ασχοληθεί κάποιος μαζί του ή όχι.

Φυσικά υπάρχει και το πρόβλημα της αξιοπιστίας με το παράδειγμα που έδωσα στην αρχή του κειμένου μου. Κατά πόσο άραγε μπορεί ένας αναγνώστης να βασίζεται στην γνώμη ενός συντάκτη και να είναι σίγουρος ότι αυτός δεν αποκρύπτει ουσιαστικά στοιχεία του τίτλου ή «χρυσώνει» το χάπι λόγω μια Α πολιτικής του εκάστοτε site ή περιοδικού (πολιτικής η οποία συνήθως αφορά οικονομική ενίσχυση από εταιρίες του χώρου υπό μορφή διαφημίσεων); Δυστυχώς δεν μπορεί. Αυτό που μπορεί όμως να κάνει στην σημερινή εποχή είναι να έχει μια σαφέστατη εικόνα για την γενική ποιότητα του εκάστοτε τίτλου, και για αυτό θα πρέπει να ευχαριστήσουμε σαν άλλοι Πρωθυπουργοί της χώρας τους Αμερικανούς και την καθοριστική αυτή εφεύρεση που μας δίνει την δυνατότητα να μαθαίνουμε πράγματα την στιγμή που συμβαίνουν: το ιντερνετ.

Εάν λοιπόν υπήρχαν μόνο δυο – τρία sites όπως υπάρχουν στην Ελλάδα μόνο δυο –τρία περιοδικά ειδικού τύπου που να αφορούν τα βιντεοπαιχνίδια (…για μια στιγμή… σαν πολλά δεν λέω;! ) τότε θα μπορούσαμε να έχουμε σοβαρές αμφιβολίες για το εάν έχουμε να κάνουμε με «καθαρές» απόψεις και προτάσεις. Όταν όμως το ιντερνετ έχει περισσότερα sites για βιντεοπαιχνίδια από ότι κόκκους άμμου οι παράλιες τις Χαλκιδικής, και όταν ένα βιντεοπαιχνίδι παίρνει καλές ή κακές βαθμολογίες και παρουσιάσεις από όλα σχεδόν τα sites, ε τότε είναι μάλλον αφελές να μιλάμε για θεωρίες συνομωσίας και παιχνίδια πίσω από την πλάτη των αναγνωστών. Δεν μπορεί μια εταιρία να βάζει το χέρι στην τσέπη για οποιοδήποτε site, περιοδικό ή εκπομπή παρουσιάζει το παιχνίδι της. Έτσι είναι σαφές ότι κάποιος μπορεί να επενδύσει άφοβα τα λεφτά του για ένα παιχνίδι σαν το The Orange Box το οποίο δεν έχει πάρει βαθμό κάτω από 9 πουθενά στον γνωστό κόσμο, ενώ ξέρει ότι θα πρέπει να αποφύγει π.χ. το Ultimate Adventures of Teddy The Killer Bear 4 (μη υπαρκτός τίτλος) γιατί δεν έχει πάρει πουθενά βαθμό πάνω από 3. Και για να επανέλθουμε στο θέμα με τον συντάκτη του Gamespot. Εάν το παιχνίδι είχε παντού βαθμολογηθεί με 8, 9, 10, ή 90% με 99% στα περισσότερα γνωστά και έμπιστα sites του διαδυκτιου και ο μόνος που το «έθαψε» ήταν ο εν λόγω συντάκτης, τότε μπορούμε να δεχτούμε ότι πράγματι ο συντάκτης θα ήθελε να βλάψει την Eidos μέσω του Review του (κάτι το οποίο είναι από μόνο του ηλίθιο, καθώς σε τι μπορεί να απέβλεπε μια τέτοια κίνηση; ). Όταν όμως οι γνώμες και οι βαθμολογίες των περισσότερων reviews είναι σύμφωνες με αυτή του συντάκτη, τότε δεν βλέπω γιατί το παιχνίδι βλάπτεται από το review αυτό περισσότερο από ότι βλάπτεται από όλα τα άλλα reviews και γιατί αυτό αποτελεί αιτία απόλυσης του. Θα μπορούσε να πει κάποιος ότι ο συντάκτης μπορεί να χρησιμοποίησε «λάθος» γλώσσα και εκφράσεις στο review του. Κάτι τέτοιο όμως δεν συμβαίνει, καθώς το review του είναι απόλυτα ευγενικό και κατατοπιστικό ( και για του λόγου το αληθές: http://youtube.com/watch?v=5FuJ81sDR2o ).

Φανταστείτε τι θα έπρεπε να κάνουν οι διοικούντες του Gamespot εάν το videoreview ήταν του διάσημου πλέον συντάκτη του The Escapist, Ben “Yahtzee” Croshaw ( http://www.escapistmagazine.com/articles/view/editorials/zeropunctuation , δηλώνω φανατικός θαυμαστής!!!! )

Πραγματικά δύσκολοι καιροί για συντάκτες…