Gaming: Collector's Edition

Έχει δημιουργηθεί μια τάση στην βιομηχανία. Κάθε τίτλος ο οποίος έχει αρκετό hype για να δικαιολογήσει τις πωλήσεις του (όχι όμως απαραίτητα και την ποιότητα του) κυκλοφορεί συνήθως σε δυο εκδόσεις: μια κανονική και μια Collector’s ή Special Edition. Φτάσαμε μάλιστα στο φοβερό σημείο όπου η Bungie θεώρησε ότι δεν θα έφτανε σε μερικούς μια «απλή» συλλεκτική έκδοση του HALO 3 με κάποια extras και έτσι είχαμε την χαρά να δούμε και μια Legendary Edition του παιχνιδιού, όπου το κεντρικό extra ήταν φυσικά μια ρεπλίκα του κράνους του Master Chief (σ.σ. για όσους ζουν σε σπηλιά: το όνομα του πρωταγωνιστή του παιχνιδιού.) Πολύ ωραία όλα αυτά. Σε τι ωφελούν όμως;

Το πρώτο ερώτημα το οποίο μου έρχεται προσωπικά στο μυαλό είναι το εξής: τι κάνει έναν τίτλο να ονομάζεται «συλλεκτικός»; Και πού οφείλεται αυτή η συλλεκτική του αξία;

Μια πρώτη ένδειξη «συλλεκτικοτητας» ενός τίτλου η διαχρονική του αξία, έτσι όπως αυτή μπορεί να υπολογιστεί από την ποιότητα και την σημασία του ως προς την βιομηχανία. Έτσι λοιπόν γίνεται αμέσως κατανοητό το γιατί κάποιος μπορεί να πληρώσει μέχρι και κάποιες εκατοντάδες ευρώ στο EBay για ένα cartridge του Super Mario Bros. για το NES σε πολύ καλή κατάσταση (άλλη μια παράμετρος του όρου «συλλεκτικός») ή για ένα ολοκαίνουργιο και σφραγισμένο κουτί του Street Fighter II για το Mega Drive ή ακόμα και κάποιες χιλιάδες ευρω για μια Amiga με αρκετούς τίτλους. Συλλεκτικοί θεωρούνται από πολλούς τίτλοι οι οποίοι κατέχουν θέση εξέχουσας σημασίας στην ιστορία της βιομηχανίας, και έτσι αποτελούν από μόνοι τους ιστορικό κειμήλιο για κάποιον ο οποίος μπορεί να τους έχει στην κατοχή του.

Αμέσως μετά υπεισέρχεται ο παράγοντας «έκδοση». Αυτό είναι κάτι το οποίο φροντίζουν οι ίδιες οι εταιρίες να παρέχουν στην αγορά, καθώς κυκλοφορούν τα παιχνίδια τους σε «περιορισμένες εκδόσεις» οι οποίες πολλές φορές μπορεί να είναι εκδόσεις του κανονικού παιχνιδιού με αρκετά extras, ειδικά διαμορφωμένα πακέτα ως προς το artwork ή την συσκευασία (μεταλλικά πακέτα ή διαφορετικού μεγέθους και αρτιστικης προσέγγισης) ή απλώς πακέτα με in-game extras. Συνήθως βέβαια είναι μια συγχώνευση όλων των παραπάνω, με κλασσικά παραδείγματα τις collector’s edition των παιχνιδιών της Blizzard, WarCraft III και World of WarCraft, πακέτα τα οποία περιέχουν από χάρτες, mouse pads και βιβλία με artwork μέχρι και soundtracks των παιχνιδιών και DVD με έξτρα υλικό.

Τέλος υπάρχουν και οι περιπτώσεις «επαιτιακων» εκδόσεων ή ολοκληρωμένων εκδόσεων ενός επιτυχημένου franchise της βιομηχανίας. Κλασσικότατα παραδείγματα ολοκληρωμένων εκδόσεων σε ένα πακέτο είναι τα εξής: Command & Conquer: The First Decade, Civilization Chronicles και φυσικά το τελευταίο πακέτο που κυκλοφόρησε στην αγορά (και προσωπικά αγόρασα μετά χαράς), το Heroes of Might and Magic: Complete Edition, ενώ κορυφαία επαιτιακη έκδοση είναι το Another World: 15^th anniversary edition.

Εντάξει λοιπόν, έχουμε στο περίπου μια ιδέα για το τι μπορεί να καθιστά έναν τίτλο συλλεκτικό. Αυτό όμως μπορεί να μας οδηγήσει σε κάποιες πολύ πονηρές παγίδες του marketing που μπορεί να εφαρμόζουν οι εταιρίες. Έτσι λοιπόν υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα παιχνιδιών στα οποία ο εκδότης κότσαρε πάνω τους ένα αυτοκόλλητο με το όνομα «Collector’s Edition», αυξάνοντας παράλληλα την τιμή του πακέτου, ενώ σε καμία περίπτωση το σχετικό έξτρα περιεχόμενο δεν δικαιολογούσε μια τέτοια κίνηση. Κλασσικότατο παράδειγμα η περίπτωση της Limited Edition του παιχνιδιού Dark Messiah - Might and Magic, το οποίο είχε μια διαφορά στην τιμή της τάξης των 20 ευρω ενώ τα έξτρα του ήταν πραγματικά άθλια. Επίσης ένα καλό παράδειγμα είναι η Legendary Edition του HALO 3 από την Bungie (τίτλος στον οποίο έχω αναφερθεί σε προηγούμενο post μου στο blog). Ενώ λοιπόν το πακέτο είναι πραγματικά εντυπωσιακό, το κράνος είναι υπέροχο και υπάρχει και ένα έξτρα DVD με διάφορα καλούδια, τα 120 ευρώ που ζητούσε η Bungie για την αγορά του ήταν υπερβολικά, ειδικά από την στιγμή που το πακέτο δεν περιείχε ούτε καν το soundtrack του τίτλου, ένα soundtrack το οποίο θεωρείται πλέον κλασσικό από τους απανταχού gamers. Αυτό όμως δεν εμπόδισε κανέναν ενδιαφερόμενο από το να αποκτήσει την Legendary Edition του παιχνιδιού και να κοτσάρει το κράνος σε εμφανές σημείο του δωματίου του (κάτι το οποίο έκανε φυσικά και ο γραφών). Κι όμως η αλυσίδα καταστημάτων «Πλαίσιο» προσφέρει πλέον την Legendary Edition του HALO 3 στην τιμή των 70 ευρω!!!! Κάπου πρέπει να πάει όλο αυτό το stock… Και αυτό μας φέρνει σε ένα ακόμη πρόβλημα που υπάρχει με τις collector’s editions.

Υπάρχει μια μερίδα gamers η οποία θα αποκτήσει την Collector’s Edition του παιχνιδιού που θέλει ούτως ή άλλως. Το ξέρω γιατί κι εγώ είμαι ένας από αυτούς. Έτσι λοιπόν αγόρασα την Special Edition του Crysis (το Collector’s έγινε Special, είναι και αυτό μια αλλαγή…), την Collector’s Edition του Enemy Territory: Quake Wars, την Limited Edition του HALO 2 και φυσικά την Legendary του HALO 3. Κι όμως μέσα μου θεωρώ ότι είναι πολύ πιο συλλεκτικός τίτλος το ICO το οποίο είναι και ελληνική έκδοση και έχει και φανταστικό πακετάρισμα με σκληρό χαρτί. Θεωρώ πολύ πιο συλλεκτικό τίτλο την Collector’s Edition του Baldur’s Gate II από την Collector’s Edition του Forza Motorsport. Και αυτό γιατί είναι ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΕΣ συλλεκτικές εκδόσεις. Έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου πλέον βρίσκεις πολύ πιο εύκολα τις Limited Editions των παιχνιδιών που κυκλοφορούν παρά τις κανονικές! Χαρακτηρίστηκα θυμάμαι πως στο κατάστημα Παπασωτηριου στα Ster της Θεσσαλονίκης υπάρχουν περισσότερες Limited και Legendary editions του HALO 3 και περισσότερες Limited editions του Mass Effect από ότι τα κανονικά πακέτα! Έτσι λοιπόν είναι πολύ πιο εύκολο να βρεις κάποιον να έχει σπίτι του την Limited του Mass Effect παρά την απλή, και το φοβερό είναι πως θα καμαρώνει κιόλας!!!!! Προσωπικά όμως γνωρίζω ελάχιστους έλληνες οι οποίοι έχουν την συλλεκτική έκδοση του Baldur’s Gate II…

To παραπάνω έχει να κάνει καθαρά με το marketing και την ευκαιριακή συγκυρία της κυκλοφορίας ενός πολυδιαφημισμένου παιχνιδιού με την ανάγκη των εταιριών για γρήγορο και εύκολο κέρδος. Οι εταιρίες γνωρίζουν εκ των προτέρων ότι θα βγάλουν κάποια κομμάτια στην αγορά και αυτά θα πουληθούν. Όσο μεγαλύτερο το hype (και καμία φορά και η ποιότητα του τίτλου) τόσο μεγαλύτερη ευκαιρία για κέρδη. Ειδικά εάν το τίτλος αποτελεί μέρος ενός πολύ επιτυχημένου ανά τους gaming αιώνες franchise (Command & Conquer, WarCraft, HALO, Half-Life, Need for Speed, Civilization, The Sims κτλ, δηλαδή σταθερές αξίες στον gaming χάρτη) έχει σαφέστατα μεγαλύτερο εμπορικό πλεονέκτημα από ότι κάποιο νέο IP μιας ίσως νεοσύστατης εταιρίας development. Γιατί εάν το δούμε και λίγο διαφορετικά, δεν θα ήταν ποτέ το ίδιο εάν αντί για Rolls Royce ένα αυτοκίνητο με τα ακριβώς ίδια χαρακτηρίστηκα και ποιότητα έγραφε πάνω Datsun.

Στο τέλος της ημέρας όμως αυτό που μετράει είναι και πάλι (για πολλοστή φορά) η σωστή κρίση και η συνειδητοποιημένη απόφαση του καταναλωτή. Κανείς δεν βάζει το μαχαίρι στο λαιμό κάποιου λέγοντας του «ΟΧΙ, ΑΥΤΟ ΘΑ ΑΓΟΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΥΤΟ», κανείς δεν αναγκάζει τον gamer να αγοράσει την Collector’s Edition και όχι την απλή. Αυτό που θα πρέπει να υπολογίζει κανείς είναι πως αυτό που αγοράζει το αγοράζει για να το χαρεί. Και έτσι λοιπόν είναι στην διακριτική του ευχέρεια και εμπίπτει και στην οικονομική του δυνατότητα το να αγοράσει είτε την απλή είτε την συλλεκτική έκδοση ενός τίτλου.

Τέτοιες εκδόσεις παιχνιδιών αποτελούν κατά την γνώμη μου και ένα είδος «επένδυσης», όπως κάθε πράγμα το οποίο θεωρείται πως έχει κάποια συλλεκτική αξία. Ακόμα και αν τελειώσεις τον τίτλο λοιπόν, θα έχεις το συλλεκτικό πακέτο στο ράφι σου να σου υπενθυμίζει ότι κάποτε εκείνα τα 120 ευρω δεν πήγαν εντελώς στράφι, πως εκείνες οι άπειρες ώρες που κάθισες μπροστά από μια 14αρα οθόνη SuperVGA με εκείνη την Voodoo 3 3000 που αγόρασες μόνο και μόνο για ένα παιχνίδι ή οι ώρες που σπατάλησες φτιάχνοντας εκείνο το αναθεματισμένο scart ή ακόμα πιο παλιά ψάχνοντας το σωστό κανάλι για το Atari δεν ήταν ακριβώς αυτό που έλεγαν τότε οι γονείς σου «χάσιμο χρόνου». Αντίθετα ήταν οι βάσεις για να αξιοποιήσεις ένα πολύ όμορφο χόμπι με το οποίο έχεις συνδέσει τα παιδικά σου (και όχι μόνο) χρόνια.

Και κάτι τελευταίο: δεν υπάρχει πουθενά στον κόσμο πράγμα το οποίο λέγεται «συλλεκτική έκδοση» σε κόπια…